مقبره سید صدرالدین در چالدران

شهرستان چالدران یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی است. این شهرستان نام‌های مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به قره عینی، سیه چشمه و چالدران که نام اصلی است، اشاره کرد. شهرستان چالدران بیشتر به خاطر جنگ چالدران شهرت دارد؛ جنگی که بین نیروهای شاه اسماعیل اول صفوی و سلطان سلیم اول عثمانی در ۳۱ مرداد ۸۹۳ خورشیدی رخ داد. از آثار این جنگ در شهرستان، گورستان کشته‌شدگان جنگ و چندین مجسمه در محل جنگ و داخل شهر بر جای مانده‌ است. آرامگاه سید صدرالدین یادگاری از جنگ چالدران است و از جاذبه‌های گردشگری شهر محسوب می‌شود. این آرامگاه متعلق به سیدصدرالدین صفوی، وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی است که در جنگ چالدران با رشادت‌های فراوان با همراهی ۲۷ هزار نفر از سربازان رشید اسلام در این محل به شهادت رسید.

مقبره سید صدرالدین یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی مذهبی و جاهای دیدنی سیه چشمه در شمال استان آذربایجان غربی است و به عنوان نماد رشادت و میهن دوستی ایرانیان برای پاسداشت یاد و خاطره ۲۷ هزار شهید جنگ چالدران با الهام از معماری اصیل ایران با استفاده از آجر قرمز و سنگ در ۴ کیلومتری چالدران بین روستاهای گل اشاقی و سعدل در دوران صفویه بنا شد. این اثر زیبا از جمله مقبره‌های منحصر به‌ فرد اسلامی است که به‌صورت بنای ۶ ضلعی احداث شده و در دشت وسیعی قرار گرفته و این دشت یادآور واقعه تاریخی جنگ چالدران و نبرد سهمگین ایران و عثمانی است.

میر سید شریف‌الدین علی صدر قاضی عسگر شیرازی ملقب به سیدصدرالدین از وزاری شاه اسماعیل صفوی است که در آن جنگ به شهادت رسید و مقبره وی از آن زمان مورد تکریم و احترام اهالی چالدران و مناطق اطراف است.

مشخصات بنا

آستان مقدس امامزاده سیدبهلول (علیه السلام) ـ خوی

در مورد اصل و نسب این امامزاده، شجره نامه و سند مکتوبی ملاحظه نگردید، امّا معتمدین و آگاهان، سید بهلول را از سادات علوی و از نوادگان امام علی النقی (علیه السلام) دانسته و شجره او را چنین بر می‌شمارند: «سید بهلول فرزند سید اسحاق فرزند محمد فرزند امام علی النقی (علیه السلام)».

امامزاده سید بهلول در سده چهارم هجری برای دوری جستن از دربار حاکمه وقت و نشر احکام و شریعت اسلامی به شهر خوی آمده و در این منطقه اقامت گزیده است. قاضی وقت خوی که وابسته به دستگاه خلافت بود با سید بهلول و برادران و نزدیکانش رو به مخالفت گذاشته و با دسیسه‌ای سید بهلول را با ضربات تبر به شهادت رسانده، و پیکر مطهرش را پشت دیوار‌های شهر و در گندم زاری که اکنون در محلۀ امامزاده قرار گرفته، دفن می نماید. پس از گذشت سالیان دراز کشاورزی که مشغول آبیاری گندم زار بود متوجه می‌شود که آب به بخشی از زمینی که هم سطح نقاط دیگر است نمی‌رسد. این موضوع مایه شگفتی وی شده، موضوع را با چند نفر از عقلای زمان در میان می‌گذارد. از این که داستان شهادت سید بهلول و دفن شدنش در زمینی در بیرون از شهر سینه به سینه به زمان آنها رسیده بود لذا اقدام به کندن زمین مزبور نموده و با جنازه‌ای روبرو می شوند که خون تازه، سر ومحاسنش را سرخ نموده و تنها کفنش کمی رو به زردی گذارده و گویی تازه دفن شده است. سنگی را بر روی مزارش که به سبب شکستگی بیشتر نوشته هایش از بین رفته بود مشاهده می‌کنند که روی آن تنها این جملات دیده می‌شد « یا مونس الوحید هذا مرقد المرحوم السید بهلول طیّب اله مثواه فی ... » و مزارهای دیگر در کنار آن کشف می‌گردد که به علت شهادت سید بهلول و قرب و منزلتی که شهید در جامعه اسلامی دارد زیارتگاه به نام این بزرگوار نامیده می‌شود.