شوق زیارت - امامزاده های ایران و‌ جهان

عبدالله بن حسن مثنّیٰ مشهور به عبدالله محض نوه پسری امام حسن (ع) و نوه دختری امام حسین(ع) است. او در اواخر حکومت اموی در دوره امام صادق(ع)، فرزندش محمد را مهدی خواند و برای او بیعت گرفت.

در میان فرزندان عبدالله محض، محمد (نفس زکیه) و ابراهیم (قتیل باخمرا) بر ضد حکومت عباسی قیام کرده و کشته شدند و ادریس در مغرب عربی نخستین دولت شیعی را بنیان گذاشت که به دولت ادریسیان مشهور شد.

عبدالله محض، در دوره حکومت منصور دوانیقی، دومین خلیفه عباسی، به دلیل اعلام نکردن مکان اختفای پسرش محمد، مشهور به نفس زکیه، سه سال زندانی شد و در زندان به قتل رسید. آرامگاه او در ۷۰ کیلومتری شهر نجف در عراق، با عنوان عبدالله ابونجم شناخته می‌شود. ویکی شیعه

چشمه فضیلت و شجاعت

عبدالله فرزند حسن مثنی متولد سال ۷۰ هجری، از تابعان است که به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) شباهت داشت و چون نسبش از سوی پدر به امام مجتبی (علیه السلام) و از جانب مادرش فاطمه به امام حسین (علیه السلام) می رسد، به عبدالله محض (خالص) موسوم و معروف است.

مورخان و رجال شناسان متقدّم، او را از عابدان شریف، بزرگوار، سخنور، صاحب جلالت و منزلت و دارای صلابت معرفی کرده اند. عبدالله نزد مردم از چنان احترام و تکریمی برخوردار بود که هیچ کدام از علمای معاصرش از آن موهبت برخوردار نبودند. به او «شیخ بنی هاشم» می گفتند. بعد از پدرش متولی جمع آوری صدقات امام علی (علیه السلام) بود. او از طریق پدر و مادر و امام جعفر صادق (علیه السلام) حدیث نقل کرده است و علمای شیعه و سنی از ایشان حدیث نقل کرده اند(۲).

به گفته ابوالفرج اصفهانی، عبدالله بن حسن بزرگ هاشمیان و شخصیت محترم و وجیه این خاندان بود و از دانش و کرامت های اخلاقی، بهره های فراوانی داشت. سیمایی جذاب و سیرتی عالی را از نیکان خود به ارث برده بود. اگر سؤال می کردند: زیباترین افراد، فاضل ترین اعراب و سخنورترین زبان در کام، کدام مرد است؟ پاسخ می دادند: عبدالله بن حسن.

محمد بن عبدالله

عبدالله مثنی، شش پسر داشت: محمد بن عبدالله، معروف به «نفس زکیه» ابراهیم، ابوالحسن مدرسی که ادیب و شاعر بود، یحیی که در منطقه دیلم قیام کرد، ابومحمد سلیمان که در رکاب صاحب «قیام فخ» به شهادت رسید، ابوعبدالله ادریس که به مراکش رفت و در آنجا توسط جاسوس هارون الرشید مسموم و به شهادت رسید و فرزندش ادریس دوم، بنیان گذار «حکومت ادارسه» در شمال آفریقاست.(۴)

الشیعه