شوق زیارت - امامزاده های ایران و‌ جهان

شاهزاده امام حسین قزوین، که نام کامل ایشان حسین بن الرضا (ع) می باشد جزء کهن‌ترین مزارهای موجود در ایران و نیز از معروف ترین و باشکوه ترین اماکن زیارتی در شهر قزوین می باشد. این آستان مقدس که می توان آن را جز زیباترین امامزاده های ایران برشمرد علاوه بر داشتن فضایی معنوی و عرفانی، محیط فوق العاده زیبایی دارد که کاشی کاری ها و آینه کاری هایش زیبایی آن را دوچندان کرده اند و دل هر  بیننده ای را می برند.

تاریخچه شاهزاده حسین قزوین

از قدیمی‌ترین منابعی که از این مزار نام برده اند، کتاب تاریخ قزوین و فضائل ها که نوشته حافظ ابوعلی خلیل بن عبدالله بن احمد قزوینی که متوفی به سال چهارم هجری است و همچنین در کتاب  التدوین فی اخبار قزوین روایت شده است در این مزار فرزند حضرت علی بن موسی الرضا (ع) مدفون می باشد که در خردسالی درگذشته بودند و در جایی دیگر نیز آمده حضرت رضا (ع) از قزوین عبور فرموده و در منزل داود بن سلیمان غازی که وی روایت کننده نسخه معروف صحیفه الرضا نیز می باشد به طور مخفیانه اقامت میکند و نیز فرزندی که در گورستان قزوین مدفون است، دو ساله یا خردسال‌تر بوده است.¹

 شیخ عبد الجلیل رازی که نویسنده کتاب النقض در سال پنجم هجری قمری می باشد، نوشته: و اهل قزوین از سنی و شیعه به زیارت ابوعبدالله حسین بن الرضا روند.

 مزار امامزاده حسین (ع) قزوین در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم شناخته و معروف شد و در قرن ششم، زیارتگاه عمومی مردم به شمار می‌رفته است که روایت است در این زمان آرامگاهی با شکوه بر روی مدفن آرامگاه وجود داشت، ولی در  زمان حمله مغول و جنگ های پی در پی پس از آن آرامگاه به شدت آسیب دید و از این دوران تنها ضریح چوبی نفیسی باقی ماند که می توان آن را از شاهکارهای بی نظیر منبت کاری و گره چینی به حساب آورد.

 بعد از انتخاب قزوین به عنوان پایتخت در زمان شاه طهماسب، توجه خاصی به امامزاده شاهزاده حسین شد و دستور بازسازی آن نیز داده شد. دختر شاه طهماسب، زینت بیگم، نیز علاقه بسیاری به امامزاده شاهزاده حسین داشت که به دستور وی، کتیبه ای از جنس کاشی معرق ساخته و در صندوق چوبی نفیس و زیبایی  بر مزار ایشان نصب شد.

 در دوران  قاجار تغییراتی در آرامگاه به وجود آمد. گنبد این امامزاده نیز به دستور فتحعلی شاه قاجار تعمیر و تزیین شد. در زمان ناصرالدین شاه و در سفری که وی از قزوین گذر می کرد، بر اساس دستور وی، کار سامان دهی محوطه به باقر السعد السلطنه که حاکم وقت قزوین بود واگذار شد. باقر السعد السلطنه  صحن قبلی را تخریب و صحن جدیدی ساخت و همچنین ایوانی با تزیینات کاشی کاری زیبا، دیواره صحن، تزیینات کاشی کاری گنبد و آیینه‌کارى فضاهاى داخلى را به مجموعه این زیارتگاه اضافه کرد. اکنون نیز امامزاده حسین(ع) با نام شازده حسین در بین مردم قزوین بسیار معروف می باشد و مردم به ایشان ارادت ویژه ای دارند.

شاهزاده حسین قزوین

دیدنی های شاهزاده امام حسین(ع) در قزوین

درب ورودی امامزاده از سمت  شمال می باشد، با سردری بلند و زیبا به همراه ۸ مناره کوتاه و بلند که در انتهای دو ضلع دیوار شمالی واقع شده است که با کاشی‌کاری منحصر به فرد، منظره ای زیبا و چشمگیر را به وجود آورده است. کتیبه زینت بگیم نیز در بالا سردرب جنوبی قرار دارد.

در بالای سردرب، کتیبه‌ ای در دو ردیف وجود دارد به خط نستعلیق عالی سفید رنگ، درون کاشی لاجوردی و گلدار. شما با ورود به هشتی بزرگ امامزاده می‌توانید از دو طرف به صحن امامزاده راه پیدا کنید. به فاصله کمی، سقاخانه سنگی حضرت قرار دارد که کتیبه ‌ای به خط نستعلیق نیز دارد همچنین حوض بزرگ مرمری صحن امامزاده به فاصله چند متر از سقاخانه قرار دارد.

 آرامگاه امامزاده حسین (ع) در وسط محوطه‌ قرار گرفته که دارای دیواری به صورت طاق‌ نما های مزین به کاشی های رنگین با نام ‌های متبرک خداوند، محمد و علی با خطوط بنایی و مشبک‌ های کاشی‌کاری است. ایوان بزرگ مقرنس کاری و آینه کاری شده ای در مقابل در ورودی شمالی بقعه می باشد که با کاشی‌های دوره صفوی آراسته شده است.

در شمال شرقی و غربی بقعه، دو بقعه کوچک که دارای گچ بری ظریف و زیبایی می باشد وجود دارد که به شکل دارالسیاده و دارالتوبه است و نیز دارای مشبک‌های چوبی و تزئینات رنگ‌آمیزی شده است.

 غرفه هایی در چهار طرف بقعه است که از هر یک دری به ایوان یا رواقی گشوده می‌شود. اِزاره خارجی بنا از سنگ‌های مرمر ارزشمند و اِزاره بقعه از کاشی گل و بوته‌ای برجسته دوره صفویه می باشد. از طرف شرق و غرب بقعه، دو رواق بالاسر با نقش و نگار گچ‌ بری شده است ولی  رواق پایین‌سر ساده است.

 در سقف بقعه،که با خط نسخ طلایی بسیار عالی و مزین شده به سوره جمعه می باشد همراه با آینه‌کاری ‌های رنگارنگ، ضریح امامزاده را دربر گرفته است و همچنین داخل آن صندوق نفیس و بی ‌نظیری است که حسن بن عماد مشهور به فخر زرندی شاهکاری از قلمزنی و منبت‌کاری را رقم زده است که در حال حاضر در مزار امامزاده نیز قرار دارد.

دیدنی های شاهزاده حسین(ع) در قزوین

 چهار طرف این ضریح، کتیبه‌هایی دارد که نسب صاحب مزار، تاریخ وفات ایشان و… قید شده است. کتیبه شرقی نیز شامل دعا و سلام بر ۱۴ معصوم (ع) می‌باشد و آیاتی از قرآن بر آن حک شده است. در جنوبی بقعه به ایوان جنوبی راه دارد که از دو طرف به صحن امامزاده متصل می شود. شاه اسماعیل صفوی و بعضی از بزرگان دینی و سیاسی در اطراف این امامزاده مدفون شده اند.

گردا گرد محوطه امامزاده دارای طاق ‌نماهای بسیار زیادی می باشد که جمعا ۵۴ طاق‌ نما، که هر طاق‌ نما تزئینات کاشی مخصوص به خود را دارد. در پشت ۱۰ طاق‌ نمای شمالی، ۱۰ باب حجره قرار دارد. در جنوب غرب حیاط نیز، آشپزخانه حضرتی قرار دارد و در جنوب شرقی نیز، حسینیه امامزاده قرار گرفته، همچنین دوحیاط کوچک‌تر در طرف شرق آن واقع شده است و در جنوبی آن به گلزار شهدا راه دارد.

1. طبق مطالعاتی که در مورد زندگانی امام رضا (ع) و یرادرانش شده فرزندی به نام حسین  نداشته اند و از مسیر شیراز به خراسان رقته اند  و همچنین خانواده خود را به همراه نبرده اند. بنا بر این باید این امامزاده شریف از نسل امام دیگری باشند .